Bugün bir çok çocuk okul derslerinde başarılı olamadığı için öğretmenleri, aileleri ve çevreleri tarafından yaramaz, tembel, sorumsuz diye etiketleniyor. Belki bu çocukların bir kısmı yaramaz ve sorumsuz oldukları için başarısız oluyorlar fakat azımsanmayacak bir kısmı ise disleksi sebebiyle başarılı olamıyorlar. Disleksinin ne olduğunu bilmezsek o çocuğun keyfi olarak tembelliği seçtiğini düşünürüz. Ama dislektik çocuklar dersi dinlemediği için, canı öyle istediği için, dikkatsiz olduğu için öğrenemiyor değildir. Bu çocukların başarılı olmasının çözümü dershaneler, etüt merkezleri ya da saatlerce ödev yaptırmak değildir. Şimdi disleksiyi ayrıntılı olarak inceleyelim, öğrenelim ki bu çocukların toplum içinde yok olup gitmesine izin vermeyelim.
Öğrenme Güçlüğü yaşayan çocuklar 2 alanda zorlanır; türkçe ve matematik. Türkçe alanında zorlanan çocuklarda Disleksi, matematik alanında zorlanan çocuklar ise Diskalkuli şüphesi oluşur.
Çocuğun, yaşına aldığı eğitime ve zeka düzeyine uymayacak şekilde en az 6 aydır temel akademik becerileri(okuma-yazma, matematik) öğrenmede güçlük yaşaması Özgül Öğrenme Güçlüğü olarak adlandırılır. Bu sebeple Özgül Öğrenme Güçlüğü çocuğun okul başarısını düşürür ve günlük yaşam etkinliklerini önemli derece de engeller. Özgül Öğrenme Güçlüğü daha çok çocuk okula başladıktan itibaren ilk yıllar içerisinde belirtilerini göstermeye başlar.
Disleksi ise dediğimiz gibi Öğrenme Güçlüklerinin, daha çok Türkçe yani okuma-yazma kısmını kapsayan türüdür. Kelime tanıma, okuduğunu anlama ve yazılı imlada yaşanılan önemli derecedeki bozuklukları içermektedir. Dislektik çocuklar; yazarken b, p ve d harflerini sık sık birbirine karıştırır, harfleri okurken yazarken harflerin yerini değiştirir, harf sırasını atlar ve alt satıra geçmekte zorlanırlar. Bazı çocuklarda disleksi ve diskalkuli aynı anda seyrederken bazı çocuklarda sadece disleksi ve ya bazı çocuklarda sadece diskalkuli görülebilmektedir. Dünyada en az 5 kişiden 1’i Disleksidir.
Disleksi nörolojik kökenli bir farklılıktır. Araştırmalar, disleksideki temel eksikliklerin dili işlemeyi içerdiğini göstermektedir. Dislektik çocukların disleksisi olmayan çocuklarla karşılaştırıldığı bir çalışmada, dislektik çocukların beynimizin dili işleyen bölümü temporo-parietal bölgeyi aktif hale getiremedikleri bulgulanmıştır. Dislektik çocukların harfleri tanıma, kelimeleri seslendirme gibi okumayla ilgili görevleri yaparken sol temporo-parietal ve oksipito-temporal bölgelerin az etkinlik gösterdiği bulunmuştur. Fakat yoğunlaştırılmış eğitim sonrası yapılan araştırmalarda ise sol temporo-parietal ve oksipito-temporal bölgelerde daha fazla etkinlik olduğu gözlemlenmiştir.
Disleksinin tedavisi yoğunlaştırılmış bireysel eğitim programı ve bol bol tekrardır. Dislektik çocuklarda okul başarısındaki düşüklük sebebiyle yetersizlik duygusu oluşur, bu çocuklara yeterlilik duygusu kazandırılmalı, güçlü yanları vurgulanmalı, kendine güven hissi verilmelidir.
Disleksi eğer uygun zamanda fark edilmemiş ve gerekli destek sunulmamış ise uzun yıllardır süren çaba ve akademik zorluklar sonucunda; Depresif, kaygılı, benlik saygısı düşük bireyler oluşabilir. Kişiler arası ilişkilerde sorunlar görülmeye başlar.
BU YÜZDENDİR Kİ ERKEN TANI, FARKINDALIK ÇOK ÖNEMLİDİR.
Çocuğunun gelişimini yakından takip eden her aile farklılık gördüğünde bu durumu tanımlamak için bir uzmana başvurmalıdır. Çocuğa destek veren olumlu bir çevre ortamı hazırlanmalıdır. Uzman ile birlikte çocuğuna yaşadığı problemi uygun dille anlatıp, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmesini sağlanmalıdır. Destekleyici ve cesaret verici olmalı, olumlu ve güçlü yönlerini vurgulamalıdır. Öğretmenleriyle olan iletişim güçlü tutulmalıdır. En önemlisi çocuklar başka çocuklarla kıyaslamamalıdır.
PSK. ÖZLEM KEKLİK
