İklim değişimi bir yandan hayatımızı değişik yönleriyle zorlaştırırken (!) bir yandan da bilgili, ferasetli ve basiretli girişimciler tarafından da bu durumu avantajımız haline getirecek çok önemli teknolojileri de kullanımımıza imkan veriyor.
Dünya nüfusunun önemli bir oranının yaşadığı şehirlerde yaşam koşullarının iyileştirilmesi için karbon salınımının azaltılması temel noktalardan biri. Bunun için de tükettiğimiz enerjinin TEMİZ ENERJİ olması gerekli. Sürekli tükettiğimiz geleneksel enerji kaynakları yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının üretimi her geçen yıl artıyor. Ülkemizde de özellikle 2010 yılından sonra yenilenebilir enerji kaynakları üretimini teşvik eden çok önemli adımlar hayata geçirildi.
Güneş enerjisi de girişte de ifade ettiğimiz gibi ısınan havaların içimizi serinleten en önemli faydalarından birini bizlere sunuyor. YENİLENEBİLİR bir enerjiyi, güneşten aldığımız ısıyı elektrik enerjisine çevirerek günlük hayatımızda her alanda kullanıyoruz.
Türkiye’de ilk GES İstanbul’da, İkitelli’de kuruldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve İnosol Enerji’nin ortak çalışmasıyla hayata geçen proje 500 kilovat kurulu gücündeydi.
Güneş enerjisinde 2014’te kurulu güç 40,2 megavat iken 2022’de 11.315 megavat (yaklaşık 11 gigawatt) oldu.
Avrupa’da ise Hollanda, 2021’de ve 2022’de Almanya, Danimarka ve Belçika’nın önünde, kişi başına 1.000 watt’tan fazla güçle, 2021’de kaydedilen kişi başına 815 W’tan %28 artışla sıralamada birinci oldu. Toplam kurulu güç olarak ise Hollanda’nın 24,6 gigawatt, Almanya’nın da 84,88 gigawatt olduğunu da belirtmek gerekir.
Hollanda da toplam enerji tüketiminde elektrik ve ısıtma için kullanılan güneş enerjisinin payı 2021’de %2,1’den 2022’de %3,3’e çıktı. Bu enerjinin yaklaşık %60’ı ticari yapılara kurulan güneş panellerinden gelirken, geri kalanı konut binalarından gelmektedir.
Güneş enerjisi panelleri ağırlıklı olarak binaların çatılarında, boş arazilerde konumlandırılırken baraj, gölet gibi su yapılarının üzerlerinde, sulama kanallarının üstünde de değişik tekniklerle montajı yapılabilmektedir. Daha fazla güneş enerjisinden faydalanabilmek için panellerin yerleştirilebileceği farklı zeminler üzerinde de çalışmalar ve araştırmalar devam etmektedir. İşte bunlardan ilgi çeken en önemli uygulamalardan birisi Hollanda’da hayata geçti.
Bisiklet kullanımının yaygın olduğu Hollanda da, bisiklet kullanıcılarının yolları, güneş enerjili bisiklet yolu oluyor.
Hollanda’da iki adet güneş enerjili bisiklet yolu 2023 yılı sonlarında hizmete girdi. Bu yollar ülkedeki her biri 1.000 metrekare güneş yüzey alanına sahip ilk bisiklet yolları oldu.
Colas Group şirketi, temiz elektrik üreten güneş enerjili yol yüzeyleri üreten, Wattway ve Hollandalı inşaat şirketi BAM Royal Group tarafından Kuzey Hollanda ve Kuzey Brabant eyaletlerinde güneş enerjili bisiklet yollarını kurdu.
Dünyanın ilk güneş enerjili yol yüzeyi kaplama şirketi olduğunu iddia eden Wattway, 2015 yılında kurulduğundan bu yana birçok ülkede yaklaşık 40 proje çalışması yaptı. Bu çalışmalar sonucunda güneş enerjili yollar üzerine geliştirme ve iyileştirmeler devam ediyor.
Güneş bisiklet yolları, sadece birkaç milimetre kalınlığındaki yeni bir tür katı güneş paneliyle yapılır. Güneş ışığının içeri girmesine izin verecek kadar yarı saydamdırlar ve bisiklet trafiğine dayanacak kadar dirençlidirler. Güneş paneli yüzeyleri pürüzsüz çatı panellerinden farklı olarak geleneksel yol karışımlarıyla aynı tutuşu sağlayacak şekilde işlenirler.
Hollanda’da 35.000 km’den fazla uzanan bisiklet yolları olduğu düşünüldüğünde projenin çok önemli kazanımlar sağlaması olası. Bu konuda çalışan diğer ülkeler ve şehirler için önemle takip edilmesi gereken bir proje.
Belki yakın zamanda ülkemizde de bazı şehirlerde buna benzer projeleri görmek mümkün olur.
Kaynak:
(1) https://electrek.co/2023/12/18/dutch-riding-bikes-solar-cycle-paths/
(2) https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-yayinlar-faaliyet-raporlari
